ค้นหาบทความที่นี่

บทความทั้งหมด

[ลองคิด - EP.3] เครื่องฟอกอากาศ

2 ปีที่ผ่านมา

โดย เจ้าของร้าน

Publish : 24 March 2023

หัวข้อในบทความนี้
- หลักการทำงานพื้นฐานของเครื่องฟอกอากาศ
- มาลองคิดกัน
   - ทำแบบพื้นฐาน
   - เพิ่มอุปกรณ์วัดค่าฝุ่น
   - เพิ่มฟังก์ชันการทำงาน
   - ติดต่อกับโลกภายนอก

เข้าถึงฤดูหมอกควันกันแล้วนะครับ ร้านเราอยู่จังหวัดเชียงใหม่ก็ไม่ต้องสืบกันเลยโดนหนักทุกปีครับ ซึ่งอุปกรณ์ที่เป็นเพื่อนรักก็คงหนีไม่พ้นเครื่องฟอกอากาศ วันนี้เราลองมาคิดกันดูสิครับว่าหากเราจะสร้างเครื่องฟอกอากาศซักเครื่อง ที่เขาทำขายกันเนี่ย มันทำแบบไหนได้บ้างนะ

หลักการทำงานพื้นฐานของเครื่องฟอกอากาศ
เครื่องฟอกอากาศนั้นมีหลักการทำงานไม่ซับซ้อนเลยครับ หลักการคือการดูดอากาศเสียเข้าไปหาแผ่นกรองอากาศ (ฟิลเตอร์) ฝุ่นละอองที่ลอยในอากาศก็จะถูกฟิลเตอร์ดักเอาไว้ เมื่อเราทำแบบนี้ใน "พื้นที่ปิด" ฝุ่นละอองก็จะค่อย ๆ ลดลงเรื่อย ๆ จนแทบไม่เหลือนั่นเอง

แต่แน่นอนครับว่าการดูดอากาศที่มีแต่ฝุ่นไปใส่ฟิลเตอร์ พัดลมดูดอากาศของเราก็จะเต็มไปด้วยฝุ่น เครื่องฟอกอากาศที่ผู้เขียนเห็นมาทั้งหมดเขาคิดตรงนี้มาแล้วครับ เขาจะทำกลับกันคือจะดูดอากาศดีจากฟิลเตอร์ออกมาแทน แก้ปัญหาไปเลยเพราะอากาศที่ผ่านพัดลมคืออากาศสะอาดจากฟิลเตอร์มันก็ไม่มีฝุ่นเกาะพัดลม และแน่นอนว่าอากาศถูกดูดออกไปจากฟิลเตอร์แล้วก็ต้องมีอากาศเข้ามาแทนที่ จะมาจากไหนไม่ได้หรอก ก็มาจากอากาศเสียที่อยู่รอบ ๆ ฟิลเตอร์ไงครับ

มาลองคิดกัน
หลังจากเรารู้หลักการกันไปแล้ว เรามาลองคิดกันดูว่าเราจะสามารถสร้างเครื่องฟอกอากาศกันแบบไหนบ้าง เราไม่ได้บอกให้ทุกคนที่เข้ามาอ่านต้องทำใช้เองนะครับ ซื้อเอาสะดวกกว่าเพราะเขาวิจัยพัฒนามาเยอะแล้ว การคิดทำของเราคือการทำใช้ชั่วคราว ใช้แก้ขัดในยามเครื่องฟอกอากาศขาดตลาดเหมือนตอนนี้ (แต่ใครจะร่วมพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ ทางร้านเรายินดี ติดต่อเข้ามาครับ)
ทำแบบพื้นฐาน
เรารู้ว่าพื้นฐานของเครื่องฟอกอากาศกันแล้ว เราก็ทำตามหลักการนั้นกันแบบดื้อ ๆ เลย โดยการสร้างกล่องปิดที่มีฟิลเตอร์ อาจเป็นแผ่นกรอง หรือจะลองฟิลเตอร์แอร์รถยนต์ที่มีความสามารถกรองฝุ่น เปิดด้านนึงให้ใส่พัดลมดูดอากาศสะอาดออกมา ก็ใช้งานได้แล้ว แต่เน้นว่าทุกด้านต้องปิดหรือพัดลมต้องวางแนบสนิทกับฟิลเตอร์ อากาศเสียจะได้ถูกดูดผ่านฟิลเตอร์ หากมีรูรั่วแล้วอากาศที่พัดลมดูดออกมาก็จะมีอากาศสะอาดบางส่วน อีกบางส่วนคืออากาศเสียที่ส่งตรงมาจากรูรั่วนั่นแหละ ประสิทธิภาพมันจะไม่ดีครับ

เครื่องฟอกอากาศแบบนี้มีหลายหน่วยงานแจกแบบให้ไปทำกันเอง ตัวอย่างเช่น CMU Clean Air จาก มช. ที่ประกอบจากพัดลมดูดอากาศ แผ่นอะคริลิค ท่อ PVC

เพิ่มอุปกรณ์วัดค่าฝุ่น
พอเริ่มจะเพิ่มอะไรขึ้นมาก็เริ่มยุ่งยาก การเพิ่มอุปกรณ์วัดฝุ่นเช่นพวกเซ็นเซอร์ตระกูล PMS ก็จะต้องมีการเขียนโปรแกรมเกิดขึ้น แต่ใด ๆ ก็คือตำแหน่งติดตั้ง เราควรติดตั้งในตำแหน่งที่อากาศเสียไหลผ่าน ถ้าเราไปติดตั้งตรงพัดลมเป่าอากาศดีออกมา แม้อากาศจะเต็มไปด้วยฝุ่น แต่มันก็จะวัดได้แต่อากาศดีที่พัดลมเป่าประเคนให้เซ็นเซอร์ ถูกมั๊ยครับ

เพิ่มฟังก์ชันการทำงาน
ต่อเนื่องจากการเพิ่มเซ็นเซอร์ การที่เราเปิดค้างให้เครื่องทำงานตลอดเวลาก็เป็นการเปลืองค่าไฟโดยใช่เหตุ ในเมื่อเรามีเซ็นเซอร์แล้วเราก็นำมาประยุกต์ซะเลย ถ้ายังวัดฝุ่นได้เยอะอยู่ก็ให้พัดลมทำงานเต็มที่ เมื่อฝุ่นเริ่มลดลงก็ให้พัดลมทำงานในรอบที่ต่ำลงเพื่อลดกระแสไฟฟ้าที่ใช้ และเมื่อไรที่อากาศสะอาดแล้วก็หยุดการทำงาน หยุดการใช้ไฟ เหลือแค่การใช้กระแสไฟฟ้าเล็กน้อยจากอุปกรณ์ควบคุมและเซ็นเซอร์

ติดต่อกับโลกภายนอก
แน่นอนว่ากระแสของโลกสมัยนี้ ทุกอย่างต้องต่อกับอินเตอร์เน็ต เครื่องฟอกอากาศที่เราทำขึ้นมาก็ทำด๊ายยยยย ซึ่งวิธีและการทำก็มีหลากหลาย ไม่ว่าจะสร้างแบบ End-to-End ด้วยตัวเอง การใช้ ThingSpeak, NetPie, Home Assistant หรืออื่น ๆ คราวนี้จะให้มันรายงานค่าฝุ่นในห้องไม่ว่าเราจะอยู่ที่ไหน สั่งเปิดปิดจากที่ไหนบนโลกก็ย่อมจะทำได้ครับ